นายวุฒิกร สุริยะฉันทนานนท์ รองกรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท โตโยต้า มอเตอร์ ประเทศไทย จำกัด และประธานบริษัท ข้าวรัชมงคล จำกัด ร่วมด้วยนายเกียรติศักดิ์ คงศิริ รองผู้ว่าราชการจังหวัดสระบุรี และนายอนิรุทธิ์ ทินกร ณ อยุธยา ผู้จัดการทั่วไป สายงานพัฒนาโครงการ สำนักงานโครงการส่วนพระองค์ ร่วมพิธีเปิด “ศูนย์นาสาธิตรัชมงคล” เพื่อส่งเสริมคุณภาพชีวิตชาวนา และความยั่งยืนของชุมชน ภายใต้การดำเนินงานของ บริษัท ข้าวรัชมงคล จำกัด ใน วันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2559 ณ ศูนย์ข้าวชุมชน ต. โคกสะอาด อ. หนองแซง จ. สระบุรี บริษัท ข้าวรัชมงคล จำกัด ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2542 ตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่พระราชทานแก่บริษัท โตโยต้า มอเตอร์ ประเทศไทย จำกัด โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวนาผ่านการจัดตั้งโรงสีข้าวรัชมงคล เพื่อรับซื้อข้าวเปลือกจากชาวนาโดยมิได้มุ่งหวังกำไร จากผลการศึกษาของ สำนักวิจัยเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พบว่าชาวนาไทยในปัจจุบันประสบปัญหาผลผลิตต่อไร่ต่ำ ประกอบกับต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น ซึ่งมีผลมาจากการใช้ปัจจัยการผลิต เช่น เมล็ดพันธุ์และปุ๋ยเกินความจำเป็น ทางบริษัทข้าวรัชมงคลฯ เล็งเห็นถึงปัญหาดังกล่าว จึงต่อยอดการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวนาไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน ผ่านการจัดตั้งศูนย์นาสาธิตรัชมงคลขึ้น เพื่อเป็นต้นแบบในการปรับปรุงกระบวนการปลูกข้าวอย่างมีประสิทธิภาพ และมุ่งหวังให้เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้เพื่อเผยแพร่ให้กับชาวนาไทยทั่วประเทศ การจัดตั้งศูนย์นาสาธิตรัชมงคลนี้ได้นำนวัตกรรมและความรู้อันเป็นเอกลักษณ์และเป็นที่ยอมรับในระดับสากลของบริษัท โตโยต้าฯ อันได้แก่ ระบบการผลิตแบบโตโยต้า(TPS) วิถีโตโยต้า(Toyota way) และการไคเซ็น (Kaizen) เข้ามาช่วยปรับปรุงกระบวนการปลูกข้าว อีกทั้งยังได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีจากทั้งภาครัฐและเอกชน ซึ่งได้แก่ กรมการข้าว เข้ามาให้คำแนะนำทางวิชาการและสนับสนุนข้อมูลการวิจัยในด้านการปลูกข้าวที่เหมาะสม และบริษัทสยามคูโบต้าคอร์ปอเรชั่น จำกัด สนับสนุนเทคโนโลยีที่เหมาะสมสำหรับการปลูกข้าว โครงการดังกล่าวใช้ระยะเวลาดำเนินการทั้งสิ้น 5 เดือน โดยเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่เดือนกรกฎาคมที่ผ่านมาและจะแล้วเสร็จในเดือนธันวาคม โดยมีรายละเอียดในการดำเนินโครงการ ดังนี้ • รายละเอียดโครงการ จัดทำแปลงนาสาธิตทั้งหมด 4 แปลง แปลงละ 1 ไร่ โดยเลือกใช้พันธุ์ข้าวเจ๊กเชยอันเป็นข้าวพื้นเมืองประจำ อ.หนองแซง จ.สระบุรี ที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ถือเป็นข้าวที่มีคุณลักษณะพิเศษที่ผลิตได้ใน จ.สระบุรีเท่านั้น มาเข้าโครงการครั้งนี้ โดยเริ่มต้นจากการศึกษากระบวนการทำนาที่นำนวัตกรรมและองค์ความรู้จากบริษัทโตโยต้าฯเข้าไปช่วย โดยเน้นการทำนาแบบมีกำไร กระตุ้นให้ชาวนารู้ถึงต้นทุนกระบวนการผลิตของตัวเอง และนำเทคโนโลยีที่เหมาะสมเข้ามาใช้ เพื่อช่วยปรับปรุง 2 เรื่อง ได้แก่ การเพิ่มผลผลิตต่อไร่ สร้างมาตรฐานการทำนา โดยเปลี่ยนจากการปลูกข้าวแบบหว่านเมล็ดพันธุ์เป็นการดำนาซึ่งมีการนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยในการกำหนดจุดวางเมล็ดพันธุ์เพื่อเว้นระยะห่างระหว่างต้นให้เหมาะสม ซึ่งจะช่วยลดความชื้นและความหนาแน่นของต้นข้าวที่เป็นสาเหตุของโรคต่างๆ อีกทั้งยังเพิ่มโอกาสในการรับแสงแดดและเพิ่มพื้นที่ให้ต้นข้าวเจริญเติบโตอย่างเต็มที่ การลดต้นทุน มีการควบคุมปัจจัยการผลิต เช่น เมล็ดพันธุ์และปุ๋ย โดยเริ่มจากการตรวจคุณภาพของดินเพื่อหาสารอาหารของดินที่แต่ละแปลงขาด แล้วสั่งทำปุ๋ยสั่งตัดให้เหมาะสมกับลักษณะของดินในพื้นที่นั้นๆ เพื่อเป็นการให้สารอาหารกับดินให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด อีกทั้งยังเพิ่มการตรวจคุณภาพของเมล็ดพันธุ์ก่อนการปลูก เพื่อลดอัตราการใช้เมล็ดพันธุ์เกินความจำเป็น • เป้าหมายโครงการ ทางบริษัท ข้าวรัชมงคลฯ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าการจัดตั้งศูนย์นาสาธิตรัชมงคลนี้จะสามารถช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวนาและเป็นต้นแบบของการปลูกข้าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยกำหนดเป้าหมายที่จะเพิ่มผลผลิตต่อไร่มากกว่า 25% และลดต้นทุนในกระบวนการกว่า 20% นอกจากนี้ทางบริษัท ข้าวรัชมงคลฯยังมีแผนต่อยอดผ่านการศึกษาเพื่อพัฒนาวิธีการปลูกข้าวให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด อาทิเช่น ศึกษาลักษณะรูปทรงพื้นที่ที่เหมาะสมในการปลูกข้าว เป็นต้น
